Nếu xem các chương trình Shark Tank, mọi người dễ thấy “vai vế” của các shark khác xa vị thế của startup. Các shark được bố trí ngồi ghế salon to, hoành tráng như ban giám khảo, còn các startup thì phải đứng trình bày như thí sinh.
Ánh mắt các shark nhìn startup theo kiểu bề trên, ban ơn; startup thì rụt rè, lo lắng, có khi thấy “rét” vì sợ hãi. Tư thế ngồi của các shark cũng chễm chệ. Người thì vắt chéo chân, ngã người thoải mái ra sau, người thì dạng chân trong thần thái rất oai phong.
Giọng điệu của các shark khi đặt câu hỏi cũng là giọng điệu kẻ cả, của người thẩm vấn, kiểm tra, cho điểm. Startup được “ấn định” cho tâm thế của người dự thi, người phải bảo vệ “luận văn”, người phải thuyết phục các shark trong tâm thế của kẻ “bề dưới”…
Tôi cho rằng, đó là một mô thức tư duy lạ lẫm, một mindset lệch lạc, làm cho tinh thần gọi vốn và tìm kiếm cơ hội đầu tư trở nên phản cảm, mất tính sòng phẳng, công bằng vốn có của một thương vụ đúng nghĩa.
Khi đặt các bên trong một thương vụ, vốn phải bình đẳng, hai bên cùng có lợi, vào trong một bối cảnh mà chỉ có một bên tấn công áp đảo, còn bên kia phải vất vả chống đỡ, thì kết cục cũng thường sẽ khó thành công. Đơn giản là vì, mọi sự hợp tác muốn lâu bền phải dựa trên cơ sở BÌNH ĐẲNG, CÁC BÊN CÙNG CÓ LỢI!
Bạn có thấy một thương vụ sáp nhập, mua bán, hợp tác, gọi vốn nào trong thực tế mà các bên lại được bố trí ngồi theo kiểu đó không? Tôi chưa! Tôi tham gia và chứng kiến nhiều thương vụ kiểu này, và các bên thường ngồi trên cùng một bàn tròn, chữ nhật, bầu dục hay chữ U, có các ghế giống nhau.
Và một bên, nếu cần trình bày thì đứng lên chiếu và nói; khi đến phần tìm hiểu kỹ hơn thì các bên cùng ngồi xuống trao đổi trong tâm thế bình đẳng, tôn trọng…
Các startup nếu tham gia chương trình Shark Tank, hãy thể hiện sự tự tin, đĩnh đạc, trong tâm thế của người chia sẻ cơ hội kinh doanh, thay vì người đi xin được hỗ trợ tài chính. Nếu bạn không đủ tự tin vào ý tưởng hay dự án kinh doanh của mình là có lợi cho cá mập, các cá mập sẽ bắt nạt và ép bạn cho đến… chết. Trust me!
Chia sẻ của Long Nguyen Huu
