Mục lục
Lưu Bang tên thật là Lưu Quý (mà cái tên này cũng không phải là tên, chỉ là chỉ thứ tự sinh ra trong 1 gia đình thời xưa. Mãi sau thì khi làm đại nghiệp thì mới tự đặt là Bang) , người huyện Bái, nước Sở. Gần 50 tuổi vẫn chỉ là một đình trưởng, ăn chơi lêu lổng, rượu chè, hay tụ tập cùng đội du thủ du thực đi làm những việc đánh nhau, trộm chó, đánh gà.
So với đối thủ của mình là Hạng Vũ thì chẳng khác gì lấy gà què so với chim công, cống rãnh mà đòi sóng sánh với đại dương. Lưu Bang khi gặp Hạng Vũ thì Hạng Vũ đã là một Đại tướng quân rồi, tài năng siêu quần, sức đánh vạn người, tài năng không bút mực nào kể xiết. 25 tuổi thống lĩnh quân đội chống Tần, 26 tuổi là Tây Sở Bá Vương.
Thế nhưng, kết cục của cuộc chiến không cân sức đó thì chắc nhiều người đều biết là Hạng Vũ thua thảm bại dưới tay Lưu Bang. Nghe thì thật vô lý nhưng lại là rất hợp lý khi ta nhìn lại cả 1 quá trình cuộc chiến, để thấy sự trưởng thành của Lưu Bang để làm nên nghiệp lớn.
Học hỏi không ngừng
Lưu Bang đến phép tắc xã giao còn không có, đến Tiêu Hà cũng phải nhắc nhở đôi lần. Binh Pháp không biết vì biết chữ cũng chỉ bập bõm, cũng chẳng ai dạy dỗ. Trong đánh trận, thất bại vô số lần, nhưng mỗi lần thất bại đều rút ra được những bài học cho mình. Và trưởng thành để đi đến chiến thắng cuối cùng.
Biết nhìn người và dùng người
Khi mới khởi nghĩa, Lưu Bang tập trung xunh quanh mình toàn những kẻ thấp kém như: Phàn Toái, Tào Tham, Hạ Hầu Anh… có Tiêu Hà sáng giá nhất cũng mới làm chức Tòng sự. Những nhân tài sau này theo về là Trương Lương, Hàn Tín, Trần Bình đều bỏ Hạng Vũ mà đi.
Hạng Vũ có mỗi Phạm Tăng, đã từng gọi Phạm Tăng là Á phụ ( Dưới mỗi cha mình ), nhưng cuối cùng không biết dùng và dính kế ly gián của Trần Bình. Khi nói về Tài dùng người, có câu chuyện nổi tiếng sử sách lưu lại giữa Lưu Bang – Hàn Tín như sau:
- Lưu Bang: Như ta thì có thể cầm được bao nhiêu quân?
- Hàn Tín: Bệ hạ chẳng qua chỉ cầm được mười vạn.
- Lưu Bang: Thế còn nhà ngươi thì cầm được bao nhiêu?
- Hàn Tín: Thần thì càng nhiều càng tốt.
- Lưu Bang: Càng nhiều càng tốt thì sao lại bị ta bắt?
- Hán Tín : Bệ hạ không có tài cầm quân, nhưng có tài cầm tướng, vì vậy cho nên Tín mới bị bệ hạ bắt.
Ngoài ra, còn có 1 số điểm khác biệt giữa cách dùng người của Lưu Bang và Hạng Vũ:
Hạng Vũ cậy tài mình hơn người, không coi người khác ra gì, không trân trọng kẻ sĩ. Hàn Tín đang từ 01 kẻ lính gác cổng dưới trướng Hạng Vũ, được Tiêu Hà tiến cử với Lưu Bang mà làm tới chức Đại Tướng Quân. Sau đó, Hàn Tín vì Lưu Bang mà lập vô số chiến công, một tay diệt Tam Tần và nước Hàn, Nguỵ, Triệu, Yên, Tề. Nếu không có Hàn Tín thì có thể khẳng định, Lưu Bang không thể hoàn thành nghiệp lớn.
Luôn tin tưởng thuộc hạ, dùng không nghi kỵ Nhìn vào cách Lưu Bang đối xử với Trần Bình và Hạng Vũ đối xử với Phạm Tăng là rõ.
Lưu Bang nhìn rõ điểm mạnh của từng người mà giao trọng trách phù hợp. Binh pháp đã có Hàn Tín, lương thực quân nhu đã có Tiêu Hà, kế sách đánh địch đã có Trương Lương, quân tiêu phong đã có Phàn Toái. Việc của Lưu Bang là hội tụ sức mạnh của những người này, tạo 1 thể thống nhất để chiến thắng quân địch.
Quân sĩ dưới trướng Lưu Bang không cần quân tinh nhuệ, có thể là thảo khấu, phường trộm cắp… miễn là hoàn thành công việc. Hạng Vũ thì tư duy chỉ tuyển quân tinh nhuệ, coi thường những người có xuất phát thấp kém.
Nhưng hỡi ôi, tầng lớp tinh anh, xuất pháp danh gia vọng tộc được mấy người trong thời buổi loạn lạc đó? Hay chỉ toàn là phường thấp kém chiếm đa số. Tấm lòng của minh chủ không rộng rãi thì sao bao dung được những người khác với mình, ý kiến trái chiều mình?
Xác định rõ mục tiêu
Lưu Bang khởi nghĩa xét cho cùng là bị tình thế ép buộc, chứ làm gì có tư tưởng khởi nghĩa làm việc lớn. Được Tiêu Hà giao việc áp giải tù nhân, nhưng trên đường đi tù nhân bỏ trốn. Lúc đó muốn về lại huyện Bái cũng không được, tiếp tục đi tiếp cũng không xong, cuối cùng lên núi làm thảo khấu.
Nhưng khi đã bước vào cuộc chiến rồi thì Lưu Bang rất hiểu tình thế của mình, đặt mục tiêu rõ ràng cho từng cuộc chiến nhỏ, từng thành trì nhỏ, lầm lũi mà đi lên, mà tiến lên. Hạng Vũ thì mục tiêu chỉ là giết chết quân Tần bạo ngược, làm người anh hùng trong các cuộc chiến.
Quân địch chỉ nhìn thấy Hạng Vũ đã có thể vứt mác, giáo mà bỏ chạy, run sợ trước vị anh hùng. Tôi nghĩ rằng, Hạng Vũ nghiện cái cảm giác được là Chiến thần trong 1 trận tranh đấu, là Ngôi sao sáng nhất trong mỗi chiến thắng.
Mục tiêu là của Hạng Vũ chỉ là chiến thắng trong tất cả cuộc chiến từ nhỏ tới lớn nhưng chưa bao giờ nghĩ về chiến thắng cuối cùng. Nhưng Lưu Bang chấp nhận hy sinh những dục vọng bản thân, hạ thấp cái tôi cá nhân, lắng nghe lời khuyên can của thuộc hạ.
Tại sao Lưu Bang làm được? Bởi Lưu Bang có mục tiêu rõ ràng và tham vọng của Lưu Bang là cả Thiên Hạ. Người nào có mục tiêu đúng thì sẽ biết Việc nào nên làm và việc nào không nên làm.
Mục tiêu chính là Ngôi sao Bắc Đẩu của doanh nghiệp giữa muôn vàn khó khăn cũng như không bị lạc hướng bởi những thứ cám dỗ hay những công việc vụn vặt hàng ngày. Nên chọn không nên làm việc gì và nên làm việc gì sẽ dễ dàng hơn nếu ta có mục tiêu cụ thể và rõ ràng.
Kỷ luật với bản thân
Điều này có thể thấy trong việc khi Lưu Bang vào thành Hàm Dương nhà Tần đã không tơ hào tới vàng bạc, lụa là, cung tần mỹ nữ. Khác hẳn với Lưu Bang khi ở Huyện Bái. Việc này khiến lê dân bách tính nhà Tần cảm phục. Hạng Vũ thì ngược lại khi vào thành cho cướp bóc, đốt phá, làm nhiều chuyện trái với luân thường đạo lý khiến lòng dân ai oán.
Lưu Bang có thèm khát những thứ trên không? Có chứ, phàm một kẻ xuất phát từ nông thôn bước ra nơi phồn hoa đô thị mà không bị cám dỗ bởi những thứ phù hoa trên là giả dối.
Có khi từ khi sinh ra tới giờ Lưu Bang còn chưa nhìn thấy những thứ xa xỉ như vậy. Nhưng Lưu Bang biết kiềm chế bản thân, biết cách giết đi những dục vọng thấp hèn đó VÌ một nghiệp lớn.
Bao dung với người khác
Hạng Vũ chiếm được thành, tàn sát 5000 người lính vô tội ở Tường Thành chỉ vì muốn thể hiện cái tôi, cái mạnh mẽ của bản thân. Rồi sau này khi chiếm thành Tân An thì chôn sống 20 vạn quân Tần. Đó mới thấy, Hạng Vũ hữu dũng vô mưu, chỉ muốn dùng cái dũng để khuất phục lòng người .
Ung Xỉ phản bội, bắt giam và suýt giết cả bố mẹ, vợ con Lưu Bang. Khiến Lưu Bang không chốn dung thân, lâm vào tình thế nguy khốn. Nhưng rồi thì sao, Lưu Bang vẫn tha chết cho, sau này thống nhất thiên hạ còn phong hầu không phải vì Lưu Bang mềm yếu mà Lưu Bang cho rằng giết Ung Xỉ cũng chẳng để làm gì, tha được cho ai một mạng sống thì nên làm.
Bởi tính cách này, mà quân lính của Lưu Bang đến từ tất cả các nước chư hầu, xuất thân cũng đủ thành phần. Bởi họ biết, chỉ cần họ làm được việc thì nhất định sẽ được trọng dụng. Cho dù có sai lầm vẫn được chủ nhân bao dung và che chở.
Chia sẻ của Tuấn Anh
