Mục lục
Thời đại 4.0 được nhắc nhiều nhưng đó là gì?
Để hiểu rõ về thời đại 4.0 với công nghệ phát triển như tên lửa ông Klaus Schwab – người sáng lập và chủ tịch điều hành Diễn đàn Kinh tế Thế Giới (WEF) có định nghĩa như sau: “Cuộc cách mạng công nghiệp đầu tiên sử dụng năng lượng nước và hơi nước để cơ giới hóa sản xuất.
Cuộc cách mạng lần 2 diễn ra nhờ ứng dụng điện năng để sản xuất hàng loạt. Cuộc cách mạng lần 3 sử dụng điện tử và công nghệ thông tin để tự động hóa sản xuất. Bây giờ, cuộc Cách mạng Công nghiệp Thứ tư 4.0 tiếp nối theo từ cuộc cách mạng lần ba, kết hợp các công nghệ lại với nhau, làm mờ ranh giới giữa vật lý, kỹ thuật số và sinh học”.
Ông Klaus cũng nói thêm rằng tốc độ đột phá của Cách mạng Công nghiệp 4.0 hiện “không có tiền lệ lịch sử” và nó đang tiến triển theo một hàm số mũ chứ không phải là tốc độ tuyến tính.
Có 3 yếu tố quan trọng trong 4.0 đó là:
- Trí tuệ nhân tạo (AI)
- Internet vạn vật – Internet of Things (IoT)
- Dữ liệu lớn (Big Data) ứng dụng cho hầu hết các lĩnh vực, ngành nghề.
Trong đó ngành tài chính vốn là xương sống của nền kinh tế nên trong thời đại 4.0 lại càng quan trong và ngành này có tốc độ biến đổi mạnh mẽ nhất. Điển hình như Fintech được nhắc rất nhiều thời gian qua (Fintech = Finance (tài chính) + Technology (công nghệ)) sử dụng các công nghệ mới để cải thiện, nâng cao các sản phẩm, dịch vụ tài chính.
Tuy vậy ứng dụng của Fintech quá rộng nhưng chưa thật sự chuyên sâu và chỉ mới đáp ứng được phần nào bề nổi của tảng băng. Rõ ràng cho đến nay Fintech chưa thể thay thế được các dịch vụ tài chính truyền thống, chưa tạo ra được các sản phẩm và dịch vụ hoàn chỉnh mà lại tạo ra nhiều sản phẩm lai như ví điện tử.
Ví điện tử này thực chất chỉ là một dạng thẻ thanh toán được nâng cấp, ứng dụng được một phần nào đó trong thực tế chứ chưa phải ví điện tử đúng nghĩa. Bởi vì ví điện tử đó lại không thể đựng được tiền điện tử và CK điện tử để tận dụng đầy đủ ý nghĩa và ứng dụng nó vào thực tiễn như ví điện tử thật sự.
Chứng khoán điện tử
Trong Cryptocurrency (tiền mã hóa, tiền điện tử, tiền kỹ thuật số) bao gồm 2 sản phẩm chính là Coin và Token. Coin đã quá nổi tiếng với Bitcoin là đại diện sinh động, sản phẩm còn lại chính là Token.
Token là sản phẩm có nền tảng cấu trúc tương đồng với tiền mã hóa và cũng được phát hành thông qua các đợt ICO nhưng lại có nhiều chức năng hơn, phạm vi ứng dụng rộng hơn nhằm đạt hiệu quả cao hơn.
Ngoài ra do khái niệm ICO có thể nhầm sang là phát hành Coin nên các dự án này chuyển sang dùng khái niệm ITO (Initial Token Offering) kết hợp với TGE (Token Generation Event) sẽ cho cái nhìn chính xác hơn. Token bao gồm 2 loại:
- Utility Token là token tiện ích. Ultility token được sinh ra để phục vụ cho một dự án với mục tiêu và tính năng cụ thể. Ví dụ token dạng voucher khuyến mãi cho sản phẩm, dịch vụ thuộc dự án nào đó.
- Security Token là CK điện tử phát hành dưới dạng token. Bạn thậm chí còn được hưởng cổ tức dựa trên số cổ phần bạn sở hữu của dự án đó. Security token còn cho phép bạn có quyền bầu chọn hoặc tham gia quyết định một số công việc của dự án hay doanh nghiệp, cùng nhiều chức năng mở rộng.
Khác nhau cơ bản của người sở hữu Security Token và Utility Token là người sở hữu Security Token nắm trong tay quyền sở hữu tài sản của công ty hay dự án, trong khi đó người sở hữu Utility Token thì không thể mà mục đích đơn giản chỉ dùng cho một chức năng, một công việc trong dự án hoặc sản phẩm đó mà thôi.
Ngoài việc phát hành trực tiếp CK điện tử từ một dự án, một công ty, doanh nghiệp tương tự việc thực hiện phát hành CK thông thường thì với công nghệ số hóa điều này còn được nâng cấp lên khi có thể chuyển đổi các CK truyền thống thành CK điện tử. Ngoài ra các loại tài sản số, tài sản vật chất cũng có thể được chuyển thành CK điện tử.
Ứng dụng của Chứng khoán điện tử vào thực tiễn
Rất nhiều ứng dụng mà CK điện tử có thể thực hiện đơn cử như sau:
Bình thường khi bạn đi ăn phở bạn có thể thanh toán bằng tiền mặt, hay trả bằng thẻ tín dụng, loại hình ví điện tử cơ bản thậm chí là tiền mã hóa (nếu được luật pháp cho phép). Tuy nhiên nếu bạn chỉ có Cổ phiếu chẳng hạn là VNM, về mặt lý thuyết bạn phải bán ra rồi đợi T+3 để rút tiền ra và đi ăn Phở, quá phức tạp.
Tuy nhiên CK điện tử có thể sử dụng thông qua một bên trung gian thanh toán (thậm chí là không cần) như Visa, Master Card, JCB… bằng cách sử dụng ví điện tử thật sự để chuyển cho bà chủ quán phở số CP VNM tương ứng (tính cả số lẻ như nửa CP hoặc 0.3 CP nếu giá tô phở rẻ hơn CP).
Thậm chí nếu bà chủ quán phở chỉ muốn nhận tiền thì tổ chức trung gian sẽ quy đổi thành đơn vị tiền tệ tương ứng mà pháp luật cho phép theo đúng yêu cầu của chủ quán để chuyển về ví điện của của người cung cấp dịch vụ ở đây là quán phở.
Bà chủ quán phở có thể có lợi nhuận nhiều hơn nếu nhận bằng CP vì giá lên thì lại có thể lợi tiếp tục hoặc cũng có thể chuyển thành tiền để gửi qua TK NH nhận LS định kỳ.
Hình thức khác như khi các Cổ đông họp ĐHCĐ, họ có thể họp online, bỏ phiếu online mà không sợ gian lận. Bình thường mỗi kỳ hợp ĐHCĐ luôn phải có Ban Kiểm phiếu để kiểm soát các hành vi gian lận cũng như tránh sai sót trong quá trình bỏ phiếu.
Nhưng CK điện tử vốn được lưu trên Blockchain hoặc lưu trên công nghệ mới hơn như HBAR (Hedera Hashgraph) sử dụng cấu trúc “hạt và lưới” (với hàm băm được cải tiến nâng cao) có độ chính xác tới tận micro.
Hình dung đơn giản mỗi phiếu được kiểm đều được kiểm tra qua quy trình này và sao lưu trên tất cả các hạt của mạng lưới, thậm chí ngay cả khi quá trình đang diễn ra đã được gửi hết nội dung chi tiết cho cổ đông, đối tác, cơ quan quản lý Nhà nước và những người có liên quan, chứ chưa cần phải kết thúc kiểm phiếu.
Vì thế bạn không có cách nào thay đổi kết quả kiểm tra trừ khi phải đi gặp từng đối tượng để được sự đồng ý thay đổi của tất cả họ. Nhưng điều này cũng không thể luôn vì tất cả địa chỉ của họ chỉ được hiển thị dưới 1 đoạn mã gần như “vô nghĩa” chứ không phải tên đối tượng.
Do đó không có cách nào dò ra được cả do tính ẩn danh trên toàn bộ hệ thống theo đúng nguyên tắc “quan sát công khai nhưng kiểm soát bí mật”. Vì thế các cổ đông không cần quen biết hay tin tưởng ai đều hoàn toàn yên tâm kết quả trên là chính xác, trung thực và có độ tin cậy tuyệt đối.
Tuy vậy để tiến tới ứng dụng sâu rộng, mang lại hiệu quả cao thì công nghệ và quan trọng hơn là hành lang pháp lý phải theo kịp để hỗ trợ và đưa những lợi ích mà CK điện tử mang lại vào cuộc sống từ đó thúc đẩy kinh tế đất nước phát triển, có thể “đi tắt đón đầu”.
Chia sẻ của Phan Dũng Khánh
