Những chủ doanh nghiệp lớn của Việt Nam thường đóng nhiều vai – người chủ (owner), nhà lãnh đạo (leader), nhà quản lý (CEO), chuyên gia (expert).
Họ vừa là chủ sở hữu (nắm cổ phần chi phối), vừa là nhà lãnh đạo (đưa ra đường lối, chủ trương, định hướng kinh doanh), vừa là nhà quản lý (trực tiếp điều hành doanh nghiệp), vừa là chuyên gia (can thiệp sâu vào công tác chuyên môn của các bộ phận chức năng).
Họ mệt nhoài vì tham công, tiếc việc, vì đóng nhiều vai, chỗ nào cũng có mặt, chỗ nào cũng “xía” vô. Tuy vậy, họ không chịu từ bỏ vai trò nào, và gần như việc đóng nhiều vai đã trở thành một đam mê, một thứ thuốc gây nghiện – nghiện lãnh đạo, chỉ đạo, ra chỉ thị;
Nghiện cho ý kiến cả những việc không đúng chuyên môn, không thuộc sở trường; nghiện được nghe cấp dưới khúm núm “xin ý kiến anh”… Kết quả là mọi việc trong công ty rối tung, rối mù; cấp dưới thì thụ động, ỷ lại; công việc bị dồn ứ, chậm trễ vì chuyện lớn, chuyện nhỏ gì cũng phải chờ ý kiến sếp quyết. Vậy nhưng, sếp quyết chẳng từ bỏ vai nào!
Khởi nghiệp thì sao? Nhiều người khuyên doanh chủ khởi nghiệp phải đóng đồng thời nhiều vai – cũng vai chủ (owner), vai quản lý (CEO, giám đốc), vai chuyên môn (expert). Chả vì vậy mà có anh bạn, sau một thời gian dài ôm nhiều vai, doanh nghiệp kiệt quệ, gặp tôi than thở.
Em là dân kỹ thuật, chỉ biết máy móc, công nghệ, không biết quản lý điều hành, không biết làm marketing, thương hiệu, bán hàng; càng không biết tí gì về tài chính, kế toán. Thế nhưng, em ôm tất, em đóng tất cả các vai – owner, leader (lãnh đạo), CEO (quản lý), chuyên gia (tiếp thị, bán hàng, kế toán…), em làm tất!
Kết quả là công ty em nó ngày càng… thu nhỏ, vốn liếng em ngày càng giảm xuống, còn đống giấy tờ tài liệu chưa xử lý trên bàn làm việc của em thì ngày càng cao lên.
Tôi cho rằng, dù làm bất cứ việc gì, kể cả làm chủ gia đình, làm chủ một bữa tiệc, việc giành đóng một lúc nhiều vai, ôm đồm tất cả mọi việc là điều thất sách. Bạn không thể vừa lên kế hoạch, vừa đi chợ, nấu cơm, quét nhà, rồi tự sửa chữa điện, nước, trèo cao, vác nặng, thậm chí may vá, và cả cho con… bú…
Hãy đóng MỘT VAI THẬT TỐT còn hơn đóng NHIỀU VAI TỒI! Có khi, bạn chỉ cần đóng vai người chủ, bỏ tiền ra đầu tư và thêm vai lãnh đạo để định hướng. Nếu bạn thực sự giỏi điều hành thì đóng thêm vai điều hành (nếu không thì xin đừng), nhưng đừng đóng vai chuyên gia để rồi cứ xía vào công việc chuyên môn của mọi phòng ban.
Có đức ông chồng nào giỏi cả việc xây nhà, tậu ruộng, thiết kế, thi công điện nước lẫn ẵm em bé và cho con bú không? Hai việc sau, thà nhờ cô hàng xóm còn hơn!
P/S: Đừng hiểu lầm là khởi nghiệp phải mở ra nhiều phòng ban để rồi nói là không có tiền trang trải. Có nhiều cách để thực hiện được các chức năng chuyên môn mà chủ doanh nghiệp không phải ôm tất khi không biết gì về các chuyên môn này!
Tôi lấy ví dụ có thể thuê kế toán ngoài làm báo cáo (chỉ vài trăm ngàn/tháng), mời người về hợp tác bán hàng và trả hoa hồng hay chia cổ phần chẳng hạn…
Chia sẻ của Long Nguyen Huu
