Whose Chance – Cơ hội cho ai? – là tên một show thực tế do anh Lại Văn Sâm làm host rất thành công trên VTV3 trong năm 2019 và năm nay lại tiếp tục (có thể xem lại toàn bộ trên diu túp). Show này theo concept tuyển dụng.
Có 6 sếp bự của các tập đoàn bự ngồi tuyển quân. Mỗi tập sẽ có 2 ứng viên xuất hiện, tuy nhiên sau màn ra mắt chào hỏi thì chỉ có 1 người vào vòng sâu hơn, do khán giả ở trường quay và các sếp bỏ phiếu cho ở lại.
Show hấp dẫn vì người xem sẽ hồi hộp theo dõi cách mà ứng viên thể hiện để “bán thân” cũng như cách hỏi đáp của các sếp để “vặn vẹo” hoặc “câu kéo” bằng được ứng viên về, các trao đổi trực tiếp từ chuyên môn đến thỏa thuận về lương lậu đều sẽ giúp khán giả mở mang nhiều.
Các ứng viên có chuyên môn thuộc các lĩnh vực khác nhau, mình có thể sẽ thấy hay ho khi theo dõi người làm lĩnh vực khác nếu mình muốn mở rộng tầm nhìn quản trị. Nhưng mình cũng có thể thấy chán, nếu mình chỉ quan tâm việc tuyển dụng mảng marketing.
Không thể nói nhà sản xuất chương trình hay bác Lại Văn Sâm chọn ứng viên là sai hay dở chỉ vì không phù hợp sự quan tâm của mình. Khi có ứng viên làm công việc lạ lẫm, thì mình hướng sự chú ý tới bản lĩnh của các sếp khi va chạm với các kiểu ứng viên khác nhau, họ sẽ nâng ứng viên lên mây xanh, sẽ gạn đục khơi trong hay phũ phàng gạt bỏ, như thế nào đều thể hiện phần nào phong cách làm sếp của họ và cả nhu cầu thực sự của họ. Đấy là cái hay ho của “show thực tế” này.
Hôm nay nhắc đến show này, một mụ bạn thách Mị đăng kí. Lý do 1 là Mị lại đang tự do không làm cho nơi nào. Lý do 2 tất nhiên là mụ bạn tò mò không biết CV của Mị có qua nổi vòng gửi xe không, và nếu lọ mọ lên được sóng thì Mị sẽ chính thức cho cả làng biết cách “diễn sâu câu job” của Mị như thế nào.
Tất nhiên bạn tò mò. Vì cái CV của Mị luôn tạo nhiều cảm xúc đối nghịch, nó có thể gây xáo trộn mạnh và đòi hỏi khả năng tập trung cao độ của HR cũng như các sếp nhớn vào việc tuyển dụng này.
Với người này, CV của Mị là “nát” vì chuyển qua nhiều công ty. Với người khác, CV của Mị là đẹp vì Mị luôn nhảy lên một “tầm cao mới” chứ nhất quyết không dậm chân tại chỗ nào kìm hãm sự phát triển của mình.
Người thích chọn CV bằng cấp đẹp và làm vị trí cấp cao nhiều năm bất kể có kinh qua vị trí chuyên môn nào không, sẽ lướt qua Mị. Người đề cao con đường thăng tiến bài bản qua nhiều vị trí chuyên môn đa dạng, mới để mắt đến Mị.
Vì thế, người đề cao lòng trung thành hơn là năng lực sẽ tránh khỏi Mị. Nhưng người thực dụng cần giải pháp cấp thiết để xử lý tình huống ngay và luôn, sẵn sàng câu Mị về đào đất đóng cọc làm móng, dò mìn xong xuôi… rồi sau đó từ từ tính tiếp về sự trung thành.
Mị thích như thế. Tình cờ hay là số phận cho Mị cái CV như thế. Cũng không thể chối là có một phần toan tính. Bởi mình tuổi Tuất nhưng chỉ trung thành được với chủ như anh John Wick. Còn lại thì, vui lòng sòng phẳng tiền trao cháo múc, tôi có mặt đúng lúc gỡ được bao nhiêu cục rối rồi tôi đi, thế là tốt rồi. Sức lao động và chất xám là để mua bán, Mị thấy chưa ai chịu thiệt khi chốt thương vụ với mình.
Thi thoảng trên một số nhóm hội mọc ra vài đứa trẻ trâu, nghe thiên hạ nói xấu mình thế nào, mà các ẻm úp mở hòng bóc mẽ Mị là “mỗi nơi học mót một tí”. Cũng có tí bực định xử lí. Song lại nghe nghe vài bạn từng cày chung nói “4-6 tháng hiện diện của Tú luôn giải quyết được khối lượng công việc bằng 1 năm của người khác” – thế là đủ hiểu mình không có gì hối tiếc, chấp nhặt làm cái gì bọn ký sinh trùng. Vì ký sinh trùng một ngày nào đó sẽ bận cắn xé nhau và xiên xỉa cả ông bà chủ, chẳng còn thời gian nói xấu Mị nữa.
Cơ mà mấy lời “bóc mẽ” của các em cũng khiến mình phải chạnh lòng review nghiêm túc cái hoạn lộ của đời mình. Những nơi mình đã đi qua, một số đã đóng cửa giải tán sau khi mình đi 1-3 năm, một số khác vật vã tuyển dụng người thay thế để rồi nườm nượp người ra người vào còn các ông bà chủ vẫn phải tự bận rộn mó tay vào việc, một số khác thì có vẻ vẫn đâu vào đấy nhưng ngày càng trở nên nhạt nhòa thay vì bật lên nhờ giá trị thương hiệu tích lũy bao năm.
Nhìn lại, thấy giá trị của những nơi ấy cũng chẳng tăng lên là bao sau khi đã phớt lờ những đóng góp đầy tâm huyết và thẳng thắn của Mị. Phải, Mị đang nói đến giá trị – vì đó là thứ đảm bảo tính cạnh tranh của doanh nghiệp và tên tuổi của các ông bà chủ – khi mà tiền bạc chỉ là những con số, danh hiệu có thể được thổi phồng để tự sướng, mà thương trường thì luôn có những tay chơi mới với tầm nhìn cao xa hơn.
Đã có lần, Mị muốn điểm mặt tất cả các doanh nghiệp từng trả lương cho mình rồi mổ xẻ mọi khía cạnh về chỗ đứng của họ trên thị trường hiện nay (cả trong bối cảnh kinh doanh lẫn bối cảnh phát triển nguồn nhân lực) để chứng minh là Mị không cần phải hối tiếc.
Tuy nhiên, Mị thôi. Vì nhận ra là những lời góp ý tung ra miễn phí, thì thường bị bọn ký sinh trùng lập tức điều hướng dư luận rằng Mị đang bất mãn nói xấu. OK fine. Mị cũng đâu có rảnh làm việc không công để chứng minh điều không cần thiết chứng minh.
Xét cho cùng, một doanh nghiệp đi đến đâu cũng nhờ phúc phận của ông bà chủ cơ mà nhỉ. Doanh nhân có cái phúc phận của người tạo ra công ăn việc làm nuôi sống bao nhiêu kẻ khác. Nhà nước sẽ không để sập những doanh nghiệp đang nuôi nhiều ngàn người.
Cũng sẽ có những người tài chấp nhận bỏ qua những râu ria dở hơi cám lợn ở mỗi doanh nghiệp, là vì muốn góp phần gián tiếp giúp đỡ nhiều gia đình khác có cửa kiếm sống. Thì thôi, Mị cũng chúc tất cả phát triển tốt đẹp mà nuôi nhau.
Chia sẻ của Tú Bội Đào
