Mục lục
Đây là một bài tổng hợp từ nhiều bài viết bằng tiếng Anh nhưng tôi xem phần Tham khảo thì không thấy một tên tuổi học giả hay cơ sở nghiên cứu, đào tào nào nổi tiếng, uy tín cả (ít nhất là theo hiểu biết hạn hẹp của tôi).
Tức là vẫn chưa có tổ chức uy tín nào đứng ra công bố định nghĩa chính thức (hoặc là tôi không biết). Vì thế, những bài như trên Wiki Pedia này và nhiều trang tin về marketing, quảng cáo, cả báo điện tử (với nội dung na ná nhau) nó như là dạng định nghĩa và phân biệt “dân gian” vậy. Không phải chính thống, chuẩn mực học thuật nhân loại.
Đó là lý do tôi viết bài này để mong những ai quan tâm tới chủ đề này cùng tôi thảo luận thêm hòng tìm ra được một cách hiểu thống nhất. Như thế sẽ thuận lợi hơn trong công việc quản trị marketing và truyền thông thực tế của chúng ta.
Cá nhân tôi sẽ định nghĩa và phân biệt về các khái niệm, thuật ngữ này như sau:
Influencer và influencer marketing
Influencer: Fịch là người ảnh hưởng. Cái tên nói lên tất cả rồi. Không cần định nghĩa thêm nữa.
Influencer Marketing: Là một hình thức truyền thông sử dụng (những) người có tầm ảnh hưởng (bất kể ở môi trường nào, phạm vi tác động đến đâu, dùng kênh nào…) để truyền đi thông điệp của một chủ thể truyền thông (cá nhân hoặc tổ chức). Bằng sức ảnh hưởng của mình, influencer sẽ giúp thông điệp có khả năng tác động hiệu quả đối với những nhóm công chúng mục tiêu xác định, qua đó giúp chủ thể truyền thông đạt được múc đích.
(Định nghĩa nhanh của Bích Hịp, chưa search ở đâu cả)
Phân loại influencer
Theo định nghĩa bên trên, Ifluencer là bao gồm tất cả những người có ảnh hưởng, được phân loại theo các tiêu chí sau:
Theo loại giá trị/ sức mạnh tạo ra ảnh hưởng (hay theo ngành nghề):
- Chuyên gia (tri thức, khoa học)
- Chính khách (quyền lực/ khả năng tập hợp quần chúng)
- Phóng viên, nhà báo & blogger, vlogger (thông tin)
- Nhà hoạt động xã hội (tiếng nói dân sự)
- Doanh nhân (kinh tế, tài chính)
- Nghệ sĩ (cảm xúc)
- Nhà tu hành/ truyền giáo (tôn giáo, linh)
Theo mức độ nổi tiếng (đo bằng lượng fan, follower, cụ thể hơn là đo bằng mức độ nhận biết):
- Mega Ifluencer
- Macro Influence
- Mid-Tier
- Micro Influencer
- Nano Ifluencer
- Theo địa lý:
- Global Influencer
- Local Influencer
- Theo môi trường tác động:
- Offline Influencer
- Online Influencer
(Tôi chưa có thời gian suy nghĩ sâu nên tạm chia vậy. Mọi người đóng góp thêm nhé)
Thế celebs, kol là gì? nằm ở đâu?
Celebrity (Celebs): Dịch là người nổi tiếng
Tôi cho rằng Celebs là Mega Influencer vì họ luôn có lượng fan khủng.
Celebs thì không chỉ là nghệ sĩ mà có thể là bất kỳ nghề nghiệp gì, miễn họ có lượng fan và follow đủ lớn, được nhận biết dễ dàng ở bất cứ đâu – tương tự như TOM trong brand awareness ý (độ lớn fan bao nhiêu thì chưa có chuẩn quy định chính thức, lại phải bàn tiếp).
KOL (Key Opinion Leader): Dịch là người dẫn dắt quan điểm/ dư luận
KOL là người có chuyên môn, uy tín cao trong một lĩnh vực nào đó. Họ có thể có lượng fan hùng hậu, đông đảo hoặc không. Nhưng khi họ đưa ra tiếng nói thì đó là tiếng nói tin cậy, có khả năng định hướng, dẫn dắt quan điểm của công chúng.
Ví dụ: Giáo sư X, vì không dùng MXH, không xuất hiện trên show TV nên không nhiều fan, không có follow nhưng bằng cách nào đó trong giới khoa học hoặc cả trong xã hội người dân biết được tài năng, cái tâm của GS X thì khi ông nói gì, viết gì họ cũng sẽ tin theo.
Vậy KOL đương nhiên là 1 Influencer. Là Mega, Macro hay Micro thì tuỳ thuộc vào lượng fan, follower.
KOL & Celebs:
KOL cũng có thể là Celebs nếu họ đạt một lượng fan, follower đủ lớn và được biết đến một cách phổ biến như đã nói ở trên. Ngược lại thì không.
Celebs cũng có thể là KOL nếu họ có đủ sự uy tín trong nghề nghiệp/ công việc mình làm hoặc vấn đề họ quan tâm theo đuổi. Nhưng Celebs sẽ không phải là KOL nếu đời tư nhiều bê bối, thiếu uy tín trong ngành cũng như xã hội.
KOL & Chuyên gia:
Chuyên gia chính là KOL trong từng lĩnh vực chuyên môn, từng ngành nghề.
Vẫn còn mấy ông bà nổi tiếng, tổ ngàn like trên mạng xã hội nữa họ là ai? phân vào đâu?
Mấy ông bà này sẽ có 2 dạng:
Là Celebs, KOL sinh hoạt trên môi trường mạng
Là những người không phải Celebs, KOL nhưng có khả năng viết, làm video, show ảnh cực tốt, khác biệt, nhả content đều đặn nên có lượng like, follow khủng. Thì đến một lúc có thể gọi họ là Online Celebs. Và khi tiếng nói của họ trở nên uy tín, dẫn dắt, điều hướng được một lượng công chúng tin theo, làm theo, thì họ cũng trở thành KOL.
Tạm kết
Influencer Marketing không phải bây giờ mới có. Từ xa xưa người ta đã biết cách sử dụng, khai thác giá trị, sức mạnh của Influencer rồi. Đơn cử như là việc đi tán gái. “Muốn yêu cô chị phải chiều thằng em” (để nó nói tốt cho) là câu thành ngữ kinh điển lột tả hết bản chất của chiến thuật này.
Hay từ lâu rồi trong kinh doanh người ta đã biết thuê ca sĩ, diễn viên, chính khách… chụp hình quảng cáo, làm đại diện quảng cáo, sử dụng sản phẩm trong phim, tham dự event… Đó là adịch vụertising, là product placement nhưng cũng chính là Influencer Marketing.
Influencer Marketing không chỉ là công cụ, là kênh, mà còn là một phương thức tác động đến người tiêu dùng. Hiểu như thế thì ta còn có thể tự tìm thêm được những kiểu Influencer theo cách phân loại của riêng mình, để phục vụ cho các mục tiêu marketing và truyền thông của doanh nghiệp mình.
Nhưng, để Influencer thực sự trở thành một kênh, thậm chí là hệ sinh thái kênh truyền thông bùng nổ như lúc này thì phải kể đến dấu mốc khi các mạng xã hội nối nhau ra đời, tiếp đó là các sàn Thương mại điện tử.
Vì giờ đây, Influencer không chỉ còn là Celebs, KOL để chỉ làm công việc truyền thông nữa, họ cùng với đông đảo những Micro, Nano Influencer – là những người tiêu dùng thực sự – đã “tiến hoá” trở thành những KOC (Key Opinion Consumer), tham gia vào đội quân bán hàng đắc lực cho doanh nghiệp.
Influencer thời 4. 0 đương nhiên là phải hoạt động trên môi trường số. Vì thế cách phân biệt KOL và Influencer dựa vào đặc điểm có hay không, nhiều hay ít trong việc tham gia hoạt động online đã lỗi thời và nó tạo nên sự rối rắm.
Một cách thực tế nhất, giờ đây khi đứng trước một kế hoạch Influencer Marketing, theo tôi, điều chúng ta cần quan tâm là phân tích, đánh giá xem nên chọn nhóm influencer nào, profile ra sao để phù hợp với định vị, tính cách thương hiệu, dùng họ chỉ để truyền thông hay kiêm cả bán hàng… Còn lại, nếu cần phải phân biệt thì sẽ phân biệt giữa Celebs và KOL, KOL đời thực (có hoạt động trên online) và KOL mạng (chỉ hoạt động online). Vì giữa những Influencer này có những sự khác biệt nhất định.
[Túm cái quần lại, theo quan điểm của tôi thì INFLUENCER là tập mẹ, là khái niệm bao trùm, tất cả các thể loại Celebs, KOL, TL (Though Leader), KOC, Mass Seeder, … vân vân, mây mây – sau này có đẻ thêm ra – đều là tập con của Influencer mà thôi]Chia sẻ của Bích Hiệp
