Về cơ bản thì khi định giá một Shop thì chênh lệch mức giá đang tranh luận ở mức “khủng” dao động từ 50tr đến 3-4 tỉ cho một Shop có doanh thu tầm 200tr, lãi dòng 20% (theo chủ shop) kèm theo các chỉ số traffic, đơn hàng và đánh giá ETC Nguyên nhân chính là do cách định giá trị doanh nghiệp khác nhau nên có tranh luận cũng nhất định không đi đến đâu.
- Chủ shop thì định giá theo phương pháp P/E, P/B hay P/S (Cách tiếp cận từ thị trường)
- Một số chuyên gia thì tiếp cận theo hướng chi phí tức số tiền bỏ ra để thiết lập một Shop tương tự (theo đánh giá thì chi phí này hiện tương đối thấp nên dẫn đến con số chỉ 50tr)
- Một số chuyên gia khác thì dùng phương pháp chiết khấu dòng tiền (DCF) tức định giá Shop theo dòng tiền mặt trong tương lai (theo đánh giá này thì tương đối cao với các chỉ số 12 tháng doanh thu hay 24 tháng doanh thu)
Thực tế là dù các công ty trước khi M&E đều được thẩm định dưới sự kết hợp của cả 3 cách này, nhưng đối với một Shop trên Shopee thì mình nhận định vấn đề còn nhiều hơn cả là định giá doanh nghiệp. Dưới đây mình list ra một số suy nghĩ cá nhân:
Đầu tiên thì chỉ số lợi nhuận P/E chủ Shop đưa ra có đúng không? Thường các Shop nhỏ và vừa hoạt động trên Shopee hiện nay chưa có báo cáo tài chính đầy đủ, đồng nghĩa với việc thiết sót rất nhiều trong Quản lý chi phí và quan trọng hơn nữa là chưa hề tính tới Quản lý rủi ro.
Nói ngắn gọn là việc seller đưa ra P/E tương đối ảo. Cái này khi vào thương lượng trực tiếp thì cả người mua – người bán cũng sẽ bị ngã ngửa.
Tiếp đến nữa đó là tầm quan trọng của Chủ Shop trong vận hành. Thường lợi nhuận mọi người đưa ra chưa trừ đi “thu nhập” của chính Chủ Shop.
Tức khi mua một Shop về mình sẽ phải thuê một người làm. Lợi nhuận vì vậy mà sẽ giảm đi tương đối. Chưa kể là Chủ Shop trên Shopee thực sự là một “tài sản” quan trọng nếu không muốn nói là “Quan trọng nhất” định hướng sự phát triển cho Shop (mình đánh giá từ sự non trẻ của một Shop trên Shopee).
Vậy nếu chủ Shop đi rồi thì cái Shop này liệu có ‘tiêu tan” theo cùng không?
Việc mua-bán Shop trên Amazon theo mình biết thì chủ yếu vận hành theo hình thức bên thứ ba, tức nhập hàng từ một nơi khác, sau đó nhập kho Amazon và xây dựng thương hiệu.
Điều này nhấn mạnh tới yếu tố Nguồn hàng và Quy trình nhập hàng là chính. Trong khi với một shop trên Shopee hiện tại, chưa tính tới yếu tố thương hiệu, thì rào cản về Nguồn hàng và Nhập hàng gần như không có. Tức bất cứ Shop nào cũng có thể copy và paste một cách tương đối dễ dàng.
Đồng nghĩa với việc giá trị Thương hiệu cho một shop nhỏ doanh thu 200tr/1 tháng tương đối nhỏ, không có giá trị nhiều trong định giá.
Một vấn đề quan trọng nữa khi định giá Shop trên Shopee đó là traffic (cái này đối với sàn quan trọng hơn cả lượng đơn). Khác với một Shop ngoại sàn có nguồn trafffic tương đối rõ ràng khi bàn giao, thì một Shop trên Shopee lại phải đánh giá cụ thể traffic nội và ngoại sàn.
Cái khó chính là bàn giao traffic ngoại sàn, mà Shop nhỏ ngoài đổ tiền vào Shopee ad (chi phí rõ ràng) thì chi phí ngoại sàn chắc cũng không phải là thấp (so với doanh thu và lơị nhuận). Cuối cùng chắc phải xét tới yếu tố thực – hư các chỉ số mà chủ Shop đưa ra.
Ưu điểm của việc mua một Shop cũ trên Shopee chính là lượng follow và đánh giá, cái mà phải cần đến thời gian để đạt được. Nhưng tính trung thực của những con số này cũng đang là vấn đề nan giải thì việc định giá Shop để mua-bán cũng nhất định gặp nhiều khó khăn.
Ngần đấy vấn đề là những gì mình nhất thời có thể nghĩ ra lúc này? Các cao nhân có gì xin chỉ giáo thêm …
Chia sẻ của Mạnh Chu