Mục lục
Con người, và đặc biệt là người ở thời hiện đại, rất thích tranh cãi đúng sai. Cứ mỗi lần xuất hiện một cái drama nào đó trên mạng là chúng ta lại lao vào hóng rất là nhiệt tình.
Ừa đúng rồi, phải hóng chớ. Hóng để còn biết chuyện gì đang xảy ra. Hóng để còn biết mà lên bàn cà phê đàm đạo với đám chiến hữu. Hóng để còn đi comment dạo, bày tỏ quan điểm với những người khác trên mạng.
Và khi hóng đủ nhiều các quan điểm từ rất nhiều người, từ đủ thứ trận cãi nhau inh ỏi mà ai cũng cho là mình đúng, bạn bất chợt nhận ra một điều:
Sao ai nói cũng có vẻ đúng hết vậy?
Sao hai người rõ ràng là quan điểm đập nhau côm cốp, nhưng khi họ giải thích trình bày quan điểm xong, thì bạn thấy ai cũng có lý hết.
Ủa, vậy thì rốt cuộc ai đúng, ai sai?
Nếu bạn đã từng trải qua cảm giác đó, thì xin chúc mừng, bạn đã chính thức sập vào cái bẫy có tên là “Phải Trái Đúng Sai”.
Đừng lo, bạn không cô đơn đâu. Anh cũng từng y như bạn vậy, và ngoài kia có rất rất nhiều người cũng như thế, nên đừng vội buồn bạn nhé.
Chúng ta đã quá lậm khái niệm đúng và sai
Từ khi đi học, nhà trường đã luôn dạy cho chúng ta rằng mọi câu hỏi đều có đáp án Đúng và Sai.
1 + 1 = 2 là đúng, 3 4 5 hay 6 gì đều sai.
Truyện Kiều của Nguyễn Du là đúng, Nguyễn Kiệm hay Nguyễn Trải gì đều sai.
Câu này chọn đáp án B là đúng, đáp án A hay Á gì đều ai.
Vân vân và mây mây….
Khi ở trường học, chúng ta đã quá quen với việc luôn có một khái niệm gọi là đúng, các khái niệm khác với nó đều sẽ là sai. Bởi vì làm bài sai là sẽ bị trừ điểm, mà ai cũng sợ bị trừ điểm cả, sợ đến chết. Và sau khi rời khỏi trường học, chúng ta đã vô tình đem cái tư duy đó ra áp dụng cả trường đời khi nào không hay.
Khi gặp bất cứ việc gì, chúng ta luôn đi tìm một đáp án “Đúng” cho mình. Sau khi đã tìm ra, chúng ta sẽ áp nó lên cho toàn bộ nhân loại, vì “Tôi thấy đúng thì bạn cũng phải thấy đúng. Nếu bạn thấy sai chắc chắn là vì bạn dở hơi”. Và mỗi khi có ai phản bác lại cái “Đúng” của chúng ta, chúng ta sẽ sống chết để bảo vệ lấy nó.
Vậy là nhanh chóng nổ ra một cuộc khẩu chiến. Ai cũng cố bảo vệ cái “Đúng” của mình, và tìm mọi cách để dìm cái “Sai” của đối thủ xuống. Nhẹ thì sẽ là những từ ngữ lịch thiệp nhưng đầy thâm thúy, nặng thì sẽ lôi cả tông ti họ hàng của đối thủ lên thớt mà xả.
Nhưng mà chúng ta lại quên mất một sự thật rằng…
Trên đời này không có đúng sai, chỉ có phù hợp
Giết người là sai trái kinh khủng, đây là điều mà đại đa số chúng ta ai cũng chấp nhận như một sự thật hiển nhiên có từ thuở khai sinh của nhân loại, mà không cần bất kỳ cuộc tranh luận nào.
Nhưng nếu nó là điều hiển nhiên đến thế, thì tại sao trong thời kỳ chiến tranh, việc giết quân địch là việc phải làm (ít nhất là đối với quân đội của một bên tham chiến)? Quân sĩ nào từ chối việc giết địch sẽ bị kết án tội chống lại quân lệnh và có thể bị xử lý theo quân pháp. Quân sĩ nào giết được nhiều quân địch, lập được nhiều chiến công thì có thể được cân nhắc đề bạt lên vị trí cao hơn.
Tại sao thế?
- Hay có rất nhiều người đồng ý với việc ăn thịt gia súc, gia cầm như bò, lợn, gà là điều bình thường, nhưng ăn thịt các động vật thường dùng làm thú cưng như chó hay mèo là việc làm sai trái.
- Nhưng đứng trên góc nhìn sinh học, thì điều gì làm con lợn hay con gà được sinh ra để làm thức ăn cho con người, còn con mèo con chó thì không thể, và việc ăn chúng cần phải được lên án?
- Hay đứng trên góc nhìn nhân văn hơn, chẳng lẽ con chó con mèo thì biết đau, biết sợ bị con người ta xả thịt, còn con gà con lợn thì không sao?
Anh không nghĩ vậy. Tất nhiên, bài viết này không phải mục đích để nói rằng việc gì là đúng, việc gì là sai. Việc gì là nên làm, việc gì cần được lên án.
Không, dĩ nhiên không. Mục đích của bài viết này chỉ muốn nói rằng, việc đúng và sai chỉ mang tính chất tương đối.
Thiên tài Enstein còn chỉ dám đưa ra Thuyết Tương Đối chứ không phải là Thuyết Tuyệt Đối nữa là, đối với mỗi cá nhân, mỗi cuộc đời phát triển khác nhau, thì mỗi suy nghĩ cũng sẽ khác nhau.
Chúng ta không thể bắt một người sinh ra trong một hoàn cảnh hoàn toàn khác chúng ta, sống một cuộc đời hoàn toàn khác chúng ta, gặp những chuyện hoàn toàn khác chúng ta, lại có suy nghĩ hoàn toàn giống chúng ta được.
Khi chúng ta có bất kỳ suy nghĩ về một việc gì đó, hãy luôn hiểu rằng đó chỉ là quan điểm riêng của chúng ta, nó phù hợp với góc nhìn của chúng ta, phù hợp với cuộc đời chúng ta, phù hợp với lợi ích và suy nghĩ của chúng ta, thế thôi.
Vậy thì chúng ta nên làm gì?
Đương nhiên là cần tôn trọng những người có quan điểm khác, thậm chí là trái ngược với chúng ta rồi. Vì với chúng ta, những điều đó không hợp lý, nhưng đối với họ, đó là điều phù hợp nhất.
Đừng vội nghe nửa câu đã chỉ trích rằng họ ngu si, họ là đồ đầu b*** giẻ rách, là đồ không biết suy nghĩ, việc đó chỉ khiến chúng ta trở nên thiển cận thêm mà thôi.
Mỗi khi gặp người có quan điểm khác mình, hãy thử thật sự lắng nghe họ xem, tại sao họ lại suy nghĩ như vậy?
Là thật sự lắng nghe nhé, chứ không phải là nghe chỉ để lăm le tìm ra điểm hở trong cách lập luận của họ, rồi bẻ gãy nó để chứng minh mình mới là người đúng nhé.
Chia sẻ của Bảo Duy
