Trong hiếm hoi bộ phim võ thuật từng xem như Karate Kid hay Rocky, mình nhớ nhất những kiểu tập luyện kiểu rất không liên quan đến võ thuật mà các cao nhân bắt các học trò làm.
Ví dụ như là sơn cửa, sơn hàng rào, chà sàn gỗ, đuổi bắt gà, rửa xe ô tô, vác đá… Và những bài tập luyện đó dù có vẻ ngớ ngẩn, nhưng lại mang đến hiệu quả không ngờ, như giúp học trò phản xạ tay mắt nhanh hơn, rèn sức bền, biết dồn đối thủ, ra những đòn chí mạng…
Điểm chung tâm lý các anh học trò ban đầu đều là không muốn học. Họ miễn cưỡng làm theo lời thầy, có phần bất mãn khó chịu và cố gắng chờ được đến ngày thầy truyền được bí kíp võ thuật cao siêu.
Họ tin rằng phải có bí kíp đỉnh cao nào đó thì mới có thể chiến thắng trên võ đài. Nhưng rồi qua thời gian tập luyện bằng những việc đơn giản như thế, đến một ngày họ bất ngờ chiến thắng đối thủ.
Khi đó, họ mới “vỡ” ra rằng chẳng có bí kíp cao siêu nào cả. Họ đã thành tay đấu cự phách chính nhờ những công việc tay chân được coi là… ngớ ngẩn như thế.
Mình liên tưởng đến câu chuyện này khi gần đây thực hiện hướng dẫn kỹ thuật viết cho 5 người. Thông thường, mọi người khi vào facebook của mình, dễ dàng thấy số lượng bài viết tần suất lên rất đều, chạm tim gan độc giả, lại được viral lớn.
Đặc biệt là mình vẫn giữ được sự riêng tư trong cuộc sống cá nhân khi chia sẻ nhiều như thế. Thì họ nghĩ rằng mình có một công thức viết bí mật. Có mấy bạn muốn gặp mình để hỏi bí quyết viết hay, viết hiệu quả và có phong độ ổn định…
Nhưng bất kỳ ai tìm đến mình để hỏi về viết lách, mình đều kể về những giai đoạn mà một người viết cần đi. Hầu hết đều phải bắt đầu bằng việc thích viết, viết cho chính bản thân mình đầu tiên, có thói quen viết rồi mới có thể viết những nội dung hướng ra bên ngoài được.
Phải vượt qua được thời kỳ viết bản năng trong giai đoạn đầu, viết cho mình rồi dần dần mới hướng ra bên ngoài, bắt đúng nhu cầu của độc giả. Mỗi người đều phải tự tìm cách để “vỡ” ra, như là những nhân vật chính trong các bộ phim võ thuật kể trên.
Vậy nên, với những người bỗng nhiên một ngày muốn viết, muốn chuyển hướng công việc sang viết lách, mình đều khuyên rằng nên học cách viết cho mình trước tiên. Hãy tập luyện bằng những mẩu ngắn thôi, có thể là viết nhật ký, viết một lá thư, viết lại một câu chuyện gần đây mình thấy thú vị, lên kế hoạch cho ngày mới…
Chỉ khi tập luyện như thế, dần dần bạn mới có thói quen viết và tự xây dựng được nên giọng văn, cách viết của mình. Nhưng lạ rằng chẳng mấy ai hào hứng và nghiêm túc muốn thực hiện giai đoạn này.
Hầu hết người học viết muốn ngay lập tức viết được những bài dài, bài hay, khái quát hóa, những nội dung chất lượng, gửi đâu được đăng đấy, viết được content bán hàng hoặc gửi bài đăng báo…
Dù lúc đó họ đang làm một công việc khác, như là giáo viên, kế toán… và còn chưa dành thời gian cố định cho việc viết. Trước những mong muốn ăn xổi mà không chịu rèn luyện như vậy, mình luôn từ chối hướng dẫn tiếp. Vì mình biết thật khó để họ có thể thành công được.
Họ không biết rằng từng câu, từng chữ vu vơ thôi nhưng cũng là đang rèn luyện để họ lấy đà đi xa hơn. Họ không biết rằng mỗi ngày chỉ khoảng 200 chữ, 10 ngày cũng sẽ được 2000 chữ, 1 tháng cũng sẽ được 6000 chữ… Chỉ cần sau 1 tuần, 1 tháng nhìn lại thôi, họ cũng đã thấy mình khác biệt rồi.
Nhưng họ lại luôn chọn lựa đặt ra áp lực mình trước một mục tiêu quá lớn, phải hoàn hảo và giỏi ngay từ đầu. Để rồi chỉ được vài bữa là nản. Hoặc cho dù có học được những kỹ thuật để viết phục vụ được mục đích công việc nữa đi, thì họ cũng sẽ không yêu thích việc viết và mọi thứ đều gồng cứng, khô khan. Đến một lúc, công việc viết cũng như bao nhiêu công việc khác từng khiến họ chán ngán và muốn buông xuôi, mất niềm tin vào khả năng của bản thân.
Hãy thử tưởng tượng, nếu viết bắt đầu từ viết cho mình, để đối thoại với sự nhạy cảm, quan sát, lắng nghe từ chính mình, để được tư duy rành mạch hơn và phục vụ mình trước tiên thì lại khác… Chỉ có viết từ niềm yêu thích như thế, chặng đường đi mới có thể xa được.
Đó cũng là lý do vì sao khi thiết kế chương trình học viết cho mọi người, mình chia thành 2 module rõ ràng: Viết cho mình và Viết hướng ra bên ngoài là kỹ thuật và các cách ứng dụng.
Sau hơn 10 năm viết lách, mình thấy rằng bản thân viết lách rất đẹp và có giá trị như bất kỳ bộ môn nào khác – vẽ, yoga, đàn, hát… – vì viết khiến cuộc sống trở nên tích cực, dễ thở hơn và dịu lại. Một khi đã có kỹ năng viết thì sẽ có thể phát triển được rất nhiều hướng và vẫn mang cái chất riêng.
Bởi mỗi người lại có phong cách, cá tính viết và những quan điểm/suy ngẫm khác nhau. Đôi khi chỉ là những điều bình thường thôi nhưng qua một cá tính viết cũng có thể khoác lên cho nó tấm áo thú vị.
Nhưng để làm được điều đó, thì cần phải chắc chắn rằng mình sẵn sàng nỗ lực và kiên trì mỗi ngày để có thể xây nên nền móng vững chắc cho mình. Viết lách thực ra chẳng có công thức bí mật nào mà ngay lập tức có thể biến bạn thành người viết tốt được
Nếu như không chịu rèn luyện từ những điều nhỏ nhặt nhất mỗi ngày, như là thói quen viết, cảm nhận và nghiên cứu…. Bạn cần phải biết rằng nhìn vào những người viết tốt như hiện tại ở ngoài ánh sáng, là họ đã có rất nhiều năm âm thầm rèn giũa trong bóng tối.
Với viết lách cũng giục tốc bất đạt. Nên nếu đang đứng ngoài quan sát và muốn học viết, thì tốt nhất là đừng ngó nghiêng tìm kiếm gì nữa. Hãy lấy giấy bút ra ghi một đoạn nhỏ, về bất kỳ thứ gì đó. Hoặc mở file word ra, cứ gõ trôi theo suy nghĩ… Người viết giỏi cũng bắt đầu từ những điều cơ bản như thế thôi!
Chia sẻ của Lá Xanh
