Hãy là chính mình, con đường của sự tìm kiếm tự do đầu tiên và cuối cùng!
Không khó để chúng ta nhận được những lời khuyên hoặc những thông điệp mang nội hàm về việc thức tỉnh ý nghĩa của cuộc sống kiểu như là câu nói: Hãy là chính mình? Chúng ta nghe nhiều rồi phải không?
Như thế nào là chính mình?
Là niềm tin, là những định kiến, thành kiến hình thành suốt cả hành trình sống, từ lúc lọt lòng đến lúc hiện thời? Những thứ mà xã hội quy định, những thứ mà phần đông đang theo đuổi và tin tưởng có giúp ta tìm được chính ta không?
Phóng chiếu ra bên ngoài thì rất dễ, chẳng cần gì đến trí tuệ, cứ tin và làm theo số đông, chắc chắn rằng: ta sẽ thu lượm được vài điều công nhận từ kẻ khác.
Như thế ta là người được cho là thành công, được cho là hạnh phúc, tất nhiên là còn thêm một vài cái mác nữa được gắn vào cái ta ảo tưởng ta là….học vấn, địa vị, tài năng, sự nổi trội, quyền uy.
Khi quay vào bên trong, mọi thứ lại khó khăn hơn rất nhiều. Không có chỗ nào để nương tựa cho cái ta vẫn định nghĩa ta là? Một ý niệm khởi lên trong dòng tư tưởng hỗn tạp đến từ đâu trong cơn thiền định hoặc nói đơn giản hơn là trong một nỗ lực để bạn tịnh hóa tâm thức, làm cho nó yên tĩnh?
Hãy chú ý kỹ đến xuất xứ của tư tưởng đó? Nó có thể gợi ý vài điều quan trọng cho bạn. Phải chăng nó không gì khác hơn là hệ niềm tin và tư tưởng của số đông.
Cái giọng nói luôn âm ỉ, thì thầm trong tâm bạn thực chất là sự phóng chiếu của tư tưởng số đông. Nó không phải là của bạn.
Từ khi lọt lòng, với đặc tính xã hội của con người, chúng ta luôn có một nỗi sợ hãi tiềm ẩn trong tâm thức chính là việc sợ bị phủ nhận, sợ bị khác biệt,sợ cô đơn trống trải.
Từ đó, một động năng căn bản thôi thúc con người ta tìm kiếm và hành động thực chất là tìm kiếm sự đồng thuận với các quy chuẩn của xã hội hiện thời. Bạn còn nhớ khi ta còn nhỏ không?
Ta cố gắng làm một điều gì đó chẳng hạn như đạt điểm cao, cuối cùng mong muốn đạt được chính là lời khen ngợi của bố mẹ, hoặc thầy cô. Mặc dù, khi nhìn lại thì những điều đó chẳng có chút giá trị gì về việc giúp chúng ta cảm thấy có một niềm vui hay sự tự do cả.
Cuối cùng,thay cho những lời khen khi ta còn nhỏ thì quy chuẩn của xã hội là thứ thao túng hành động của ta khi ta lớn lên. Thật không may, các quy chuẩn đó chỉ có một tác dụng cuối cùng nơi tâm thức ta là làm biến dạng và thiêu hủy những thứ tốt đẹp mà ta có thể là.
Khi chạy theo ham muốn, con người ta cố làm ra sự khác biệt với phần còn lại bằng đủ các loại tiện nghi, vật chất và một cơ số nhãn mác của bản ngã.
Cuối cùng, ẩn sau sự hào nhoáng, tráng lệ là một tâm thức đã bị thui chột những thiện tính. Hãy nhìn vào thực tế mà ngày nay con người đang phải đối diện, chủ nghĩa dân tộc, chủ nghĩa khủng bố, bất bình đẳng xã hội, nguy cơ về môi trường, sự tha hóa đạo đức của phần đông con người….. Xã hội này vận hành chủ đạo bởi sự tham làm và mê muội.
Xin nhắc lại hai từ là tham lam và mê muội.
Kết cục bi thảm trước mắt có thể nhìn thấy là một cuộc sống trống rỗng và ảm đạm. Trống rỗng vì nội tâm đã bị đồng hóa với những thứ vô giá trị, ảm đạm vì cái gì đến từ sự tham lam cũng mang theo sự đố kỵ, thù hằn, cạnh tranh, đấu đá, mâu thuẫn,nghi ngờ..Do vậy, dùng từ ảm đạm là rất thích hợp với đời sống của con người hiện nay.
Chúng ta đang biến cuộc sống thành một chiến trường rất đỗi bi thương theo một nghĩa nào đó. Trong một bức tranh đầy hỗn độn và đảo điên như hiện nay, bạn muốn là chính mình?
Chính mình, nghĩa là một sự lựa chọn mà không bị thao túng. Nhưng sao bạn thoát khỏi cái cảnh huống bị thao túng bởi tư tưởng hệ của số đông? Chúng quá nguy hiểm và quá mạnh.
Bạn buộc phải gồng lên, buộc phải đấu chọi, buộc phải phát lộ cái bản năng tự vệ trước chính đồng loại của mình và trước cả thiên nhiên.
Là chính mình, chính là hành trình tìm kiếm sự tự do. Bối cảnh hiện nay, thì dường như chúng ta đang là một ai đó, một thứ gì đó rất không nên là?
Con đường nào để thoát khỏi mê lực của sự hỗn độn, tham lam ngày nay?
Tôn giáo hay một chủ thuyết nào đó có thay đổi, hay giúp bạn được hay không?
Ý nghĩa của Thiền định là gì? Và khi dấn thân vào con đường ấy nó có giải quyết được các mâu thuẫn nội tại của bản tâm chúng ta hay không?
Luận bàn về chủ đề này, xin mời các bạn hãy đến với một cuốn sách của tư tưởng gia nổi tiếng bậc nhất thế kỷ XX Krishnamurti. Một vị hiền nhân với nhiều đóng góp cho hòa bình của nhân loại.
Chia sẻ của Hoàng Văn Tuấn
